ସେବେଳ ନା ଏବେଳ(୨୧)

 

ଈଶ୍ୱରଚନ୍ଦ୍ର ନାୟକ

ବାଙ୍ଗୁଋଷ ପାଟଣା, ଭାଣପୁର

ପୁରୀ-୭୫୨୧୧୪

ମୋ-୯୭୭୮୫୧୯୬୭୮

ସେବେଳ ନା ଏବେଳ(୨୧)

      ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ପୂର୍ତ୍ତ ବିଭାଗରେ ପିଅନ ଚାକିରୀରେ ରବି ମଉସାଙ୍କ ଜୀବନ ସରିଗଲା । ଜମି ବାଡି କହିଲେ ଗହୀର ଜମି ମାତ୍ର ଦଶଗୁଣ୍ଠ । ବର୍ଷକରୁ ଦଶ ମାସ ଚାଉଳ କିଣା । ଘରଡିହ ଯେ ବାପାଦାଦା ତିନିଜଣଙ୍କ ନାଁରେ ।  ଭିନ୍ନେ ହେଲାଠାରୁ ଦାଦାପୁଅ ଓ ତାଙ୍କର ଏମିତି ମନମାଳିନ୍ୟ ହୋଇଗଲା ଯେ ଘରଡିହ ବଣ୍ଟା ହୋଇ ପାରିଲା ନାହିଁ । ସାତ ସାତଥର ଅମୀନ ଆସି ମାପଚୁପ କଲା, ହେଲେ ସେ ଛିଣ୍ଡାତୁଟା ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ଶେଷରେ ଗାଁର କେତେଜଣ ଘର ଭଙ୍ଗା ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରରୋଚନାରେ ଘରଡିହ ଉପରେ କୋର୍ଟରେ ଜାଇ କେସ୍‌ଟେ କରିଦେଲା । ବାସ୍ ତା’ପରେ ତ କଥା ସରିଲା ଯେ ସରିଲା । ଆଜକୁ ପନ୍ଦରବର୍ଷ ହେବ ନ୍ୟାୟ ମିଳି ପାରିଲା ନାହିଁ । ଯେଉଁ ଅଳ୍ପ ଦରମା ଗଣ୍ଡକ ମିଳୁଥିଲା ସେଥିରେ ନିଜ ଚାରିପ୍ରାଣୀର କୁଟୁମ୍ବ ଚଲେଇବା ସହିତ ପୁଅ ଓ ଝିଅଙ୍କର ପାଠପଢା ବି ଥିଲା କଷ୍ଟ । ତା’ସାଙ୍ଗକୁ ଭାଗ୍ୟର ବିଡମ୍ବନା, ଘରଡିହ କେସ୍‌ରେ ଏମିତି ଫସିଗଲେ ଯେ ପଇସା ସେମିତି ପାଣିପରି ବୋହି ଚାଲିଲା କିନ୍ତୁ କେସ୍ ତୁଟି ପାରିଲାନି । ପାଖରେ ଆଉ ସେମିତି ଅଧିକ ଟଙ୍କା ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ଯେ କେଉଁଠି ଅନ୍ୟଜାଗାରେ ଖଣ୍ଡିଏ ଜାଗା କିଣି ଘର କରି ପାରିଥାନ୍ତେ । ତେଣେ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ଇନ୍ଦିରା ଆବାସ ଭଳିଆ ଛାତ ଘର ସେ ପୁଣି ଦାଦା ଅଂଶର । ସେଇଥିରେ ଅଛନ୍ତି ଯେ ଅଛନ୍ତି । ସେହି ଘର ଭିତରେ ପୁଅଝିଅ ଓ ସ୍ତ୍ରୀର ଉଠାବସା । ଆଉ ଝିଅ ବଡ ହେଲା ପରଠାରୁ ଆଉ ଖଣ୍ଡିଏ ଚାଳିଆ ଯେଉଁଥିରେ ରୋଷେଇ ଓ ଖାଇବା ପିଇବା କରନ୍ତି ତାରି ଭିତରେ ମୁଣ୍ଡଗେଞ୍ଜି ନିଜେ ରହିଯାଆନ୍ତି । ଟଙ୍କା ପଇସା ହୋଇଥିଲେ ସିନା କ’ଣ କରିଥାନ୍ତେ ।

      ଉପରକୁ ବିଧିର ବିଚିତ୍ର ନ୍ୟାୟ ଯେ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ହୃଦରୋଗ । ସ୍ତ୍ରୀକୁ ଛାଡିତ ପାରିବେନି । ତେଣୁ ଉଧାର କରଜ କରି ବାଙ୍ଗାଲୋର ନେଇ ଚିକିତ୍ସା କରିକି ଆଣିଥାନ୍ତି । ତଥାପି ପ୍ରତି ମାସରେ ସ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ଔଷଧ ନିହାତି ଲୋଡା ନଚେତ ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିପଦ । ମନେ ମନେ ଗୋଟିଏ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଯଦି ଝିଅ ପୁଅ ଉଭୟେ ଭଲ ପାଠ ପଢି ଚାକିରୀ ବାକିରୀ କରି ଯାଆନ୍ତି ତେବେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ୟାଙ୍କ ଦୁଃଖଦିନ ଚାଲିଯିବ । ନିଜ ପେଟକୁ କାଟି ଝିଅପ୍ରତି ପୁରାପୁରି ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତି । ହେଲେ ଝିଅ ଏସବୁ ଦୁଃଖକୁ ମନ ଭିତରକୁ ନେଇପାରେନା । ତା’ର ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀ ଓ +୨ ବିଜ୍ଞାନରେ ସେକେଣ୍ଡ ଡିଭିଜନ ହୁଏ ତଥାପି ତାକୁ +୩ ପଢାନ୍ତି । ମାତ୍ର ଅଳ୍ପ କେଇଦିନ ପରେ ଝିଅ ଗୋଟିଏ ପୁଅ ସାଙ୍ଗରେ ଚାଲିଯାଏ । ରବି ମଉସା ତାଙ୍କ ଜୀବନକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ତୁଛ କରିଦିଅନ୍ତି । ସତେଯେମିତି ସେ ଜୀବନରେ ଜଣେ ନିସ୍ୱ, ଅସହାୟ ଓ ମାନମହତ ନଥିବା ମଣିଷ ଭଳି ନିଜକୁ ବିବେଚିତ କରି ଜୀବନ କାଟନ୍ତି । ପୁଅ ସେତେବେଳକୁ ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢୁଥାଏ । ମନରେ ଭୟ ପଶେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ବି କାହିଁକି ଏମିତି ଛାଡିକି ଦିନେ ନପଳେଇବ । ମୁଣ୍ଡ ଗେଞ୍ଜିବାକୁ ଅସହାୟ ବୃଦ୍ଧ ବୟସରେ ଛାତ ଟିକେବି ନାହିଁ । ଜୀବନ ଯନ୍ତ୍ରଣାର କଷାଘାତରେ ଜୀବନର ଅର୍ଥ ହିଁ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଆଉ କିଛି ନଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ଘର ଟିକେ କରିବା ପାଇଁ ଭାବି ବସନ୍ତି ନିଜ ଘର ଡିହକୁ ଦେଖି ଅନୁତାପ କରନ୍ତି । ସବୁଠାରୁ ଛି ଛାକରା ଓ ଧିକକ୍‌ାର କରନ୍ତି ଆଜିର ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ । ମନେ ମନେ ବିିଷ ଉଗାଳନ୍ତି ଆଜିର ଏ କୋର୍ଟ କଚେରୀ ଉପରେ ।

      କି ବିଚିତ୍ର ଏ ଦୁନିଆ । ମନେ ମନେ ଭାବନ୍ତି ଭଲଥିଲା ସେବେଳର ସେ ଗାଁ ଜମିଦାରିଆ କଥା । ସେ ଦେଖି ଆସିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ପିଲାବେଳୁ ଗାଁରେ କେତେଥର ନ୍ୟାୟ ନିସାବ ହୋଇଛି ଗାଁର ଜମିଦାରଙ୍କ ଇଜଲାସରେ । ହଁ ବେଳେବେଳେ ନ୍ୟାୟରେ ପକ୍ଷପାତିତା ହୁଏ ମାତ୍ର ନ୍ୟାୟ ଖୁବ୍ ଜଲଦି ଆଉ ଖୁବ୍ ସହଜରେ ମିଳେ । ବାଡିଆବାଡି, କଳିଝଗଡା, ଜମିବାଡିର ବଣ୍ଟାକୁଣ୍ଟା ଅବା ପୁଅଝିଅଙ୍କର ପ୍ରେମ ସମ୍ପର୍କ ହେଉ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ବୈଠକରେ ମାମଲା ରଫାଦଫା । କିଏ ଗାଁ ଲୋକଙ୍କ ଗୋଡତଳେ ପଡି ଭୁଲ ମାଗୁଥିଲା ତ କିଏ ଜୋରିମନା ଭରୁଥିଲା । ସମସ୍ତେ ସେ ନ୍ୟାୟକୁ ମାନିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଥିଲେ । ନ୍ୟାୟ ମିଳିବା ପାଇଁ ତାରିଖ ଗଡୁ ନଥିଲା । ହେଲେ ଆଜିର କୋଟ କଚେରୀ କଥା ଚିନ୍ତା କଲା ବେଳକୁ ମନେମନେ ଭୟ ଓ ଦୁଃଖ ଲାଗୁଛି । ଥରେ ସେମାନଙ୍କ ପିଣ୍ଢାରେ ଯଦି ପାଦ ରଖିଦେଲେ ତେବେ ଚପଲ ଘୋରି ହୋଇ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ ହୋଇଯିବ ହେଲେ ନ୍ୟାୟ ମିଳିପାରିବ ନାହିଁ । ଖାଲି ତାରିଖ ପରେ ତାରିଖ, ତାରିଖ ପରେ ତାରିଖ । ମହକିଲ ଭାବରେ ଓକିଲକୁ ପୋଷିବା ଛଡା ଆଉ କିଛି ହୁଏନି । ଏପଟେ ନିଜ ପେଟକୁ ଦାନାଗଣ୍ଡେ ପଛେ କମ୍ ହୋଇଯାଉ ତାରିଖ ଦିନରେ କୋର୍ଟରେ ହାଜର ହେବା ପାଇଁ ପଇସା କେଉଁଠୁ ନା କେଉଁଠୁ ଯୋଗାଡ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଜୀବନରେ ସର୍ବସ୍ୱ ଲୁଟିଯାଏ କିନ୍ତୁ ନ୍ୟାୟ ମିଳିପାରେନି । ଯଦି କେଉଁଠି ବି ମିଳିଥାଏ, ପୁଣି ବିପକ୍ଷ ଉପର ଅଦାଲତକୁ ଟାଣିନିଏ । ସେଠି ବିଚାର ହେଉ ହେଉ ପୁଣି ସେଇ ଏକା ଦଶା । ତାଙ୍କ ଭଳି ଜୀବନ ତଳିତଳାନ୍ତ ହୋଇଯାଏ । ଯଦି ଆଗଭଳି ଗାଁ ଜମିଦାରୀଙ୍କ ମୂରବୀ ପଣିଆରେ ତାଙ୍କ ଘରଡିହ ବଣ୍ଟା ହୋଇ ପାରିଥାନ୍ତା  ବୋଧହୁଏ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଦୃଶ୍ୟପଟ ଆଜି ଆଉ କ’ଣ ହୋଇଥାନ୍ତା । ଯେତିକି ପଇସା ଏ କୋର୍ଟ କଚେରୀରେ ଚକର ମାରି ଖର୍ଚ୍ଚ କରି ନୟାନ୍ତ ହୋଇ ଗଲେଣି ସେଥିରେ ଏ ବାର୍ଦ୍ଧର୍କ୍ୟ ଜୀବନରେ ମୁଣ୍ଡ ଗେଞ୍ଜିବାକୁ ଘର ଖଣ୍ଡେ ତ କରି ପାରିଥାନ୍ତେ । ଏଭଳି ଭାବୁ ଭାବୁ ଏ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଘୋର ଅବିଶ୍ୱାସ ଆସେ । ସେ ଜାଣନ୍ତି କଥାରେ ଅଛି ଡେରିରେ ନ୍ୟାୟ ମିଳିବାଟା ନ୍ୟାୟ ନମିଳିବା ସଙ୍ଗେ ସମାନ । ଆଜିର ଏ ବିଚରାଳୟ ମାନଙ୍କରେ କେସ୍‌ର ଫଇସଲା ହେଲା ବେଳକୁ ମୁଦଲା ମାନଙ୍କର ଜୀବନ ଡାଏରୀର ଅନେକ ଅମୁଲ୍ୟ ଫର୍ଦ୍ଦ ଚିରି ନଷ୍ଟଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ । ମୁଣ୍ଡରେ ହାତ ଦେଇ ସେ ବୁଝିପାରନ୍ତିନି କେଉଁ ବେଳ ସତରେ ଭଲ ଥିଲା ସେବେଳ ନା ଅଛି ଆଜିର ଏବେଳ ।

*******