ସେବେଳ ନା ଏବେଳ(୫)

 

ଈଶ୍ୱରଚନ୍ଦ୍ର ନାୟକ

ବାଙ୍ଗୁଋଷ ପାଟଣା, ଭାଣପୁର

ପୁରୀ-୭୫୨୧୧୪

ମୋ-୯୭୭୮୫୧୯୬୭୮

ସେବେଳ ନା ଏବେଳ(୫)

       ଅଙ୍ଗଦବାବୁ ଖଟ ଉପରେ ବସି ବିଶ୍ରାମ ନେଉଥିବା ସମୟରେ ହଠାତ୍ କାନଟି ଲାଖେ ଧର୍ମପତ୍ନୀଙ୍କ ଫୋନ୍ ବାର୍ତ୍ତାଳପରେ । ପତ୍ନୀଙ୍କର ତାଙ୍କ ପିଉସୀ ଝିଅ ଭଉଣୀକୁ ପ୍ରଶ୍ନ ଥାଏ ଆଲୋ ଅପା, ବୋହୁ ଖବର କ’ଣ? ସବୁ ଭଲଟି । ସେପଟୁ କ’ଣ ଉତ୍ତର ଆସେ କେଜାଣି ଘରଣୀ ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତି ହଁଲୋ ରମା ଆମମାନଙ୍କ ବେଳର କଥା କ’ଣ ଆଉ ଅଛି । ଏବର କଥା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ । ପିଲାଙ୍କର ମନ ଯେବେ ଚାହିଁବ ସେବେ ସେମାନେ ବାପାମା ହେବେ ନଚେତ୍ ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେଥିରେ ଭାବିବାର କିଛି ନାହିଁ । ନାତିନାତୁଣୀ ପାଇଁ ଅପକ୍ଷୋ କରିବାକୁ ହିଁ ପଡିବ । ଚାଳିଶବର୍ଷ ତଳର ଓଡିଆରେ ସ୍ନାତକତ୍ତ୍ୱର ଅଙ୍ଗଦବାବୁ କିନ୍ତୁ ଖୁବ୍ ଖୁସ୍ ମିଜାଜ୍ ବାଲା ଓ ସାହିତ୍ୟ ଅନୁରାଗୀ । ପତ୍ନୀଙ୍କର ଏପରି ବାଣୀ ଶୁଣି ଟିକେ ମୁରୁକି ହସିଦେଇ ଭାବିବସନ୍ତି ସେ ଅନେକ ଉପନ୍ୟାସ, କବିତା, ଗୀତ ଓ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପଢିଛନ୍ତି ମାତୃତ୍ୱ ହିଁ ନାରୀ ଜୀବନର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଳଙ୍କାର । ପ୍ରତି ନାରୀର ଅନ୍ତରାତ୍ମା ମାତୃତ୍ୱ ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳିତ । ମାତୃତ୍ୱର ସାନ୍ନିଧ୍ୟ ପାଇଁ ଗର୍ଭ କଷଣ ରୂପକ ମୃତୁବତ୍ ଯନ୍ତ୍ରଣାକୁ ସେ ସହର୍ଷ ଆଦରିନିଏ । ସମ୍ପର୍କ ଭିତରେ ମା’-ପିଲାର ସମ୍ପର୍କ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ । ମା’ ପରି କେହି ହୋଇ ନାହିଁ କିମ୍ବା ହୋଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ମା’ର ମମତା ଅମୁଲମୁଲ । ମା’ର ପରଷ ପାରିଜାତ ତୁଲ । ସର୍ବ ସ୍ୱଂହା ସେ, ମାତ୍ର ସନ୍ତାନର ଭୋକ ଆଉ ଦୁଃଖକୁ କେବେ ସହିପାରେନି । ସନ୍ତାନକୁ କୋଳରେଧରି ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରେଇବାରେ ତାକୁ ମିଳେ ଅସ୍ଫୁରନ୍ତ ଆନନ୍ଦ । ସନ୍ତାନର ଖୁସି ପାଇଁ ସବୁ ଦୁଃଖକୁ ସେ ଖୁସିରେ ପିଇଯାଏ । ସନ୍ତାନର ମଙ୍ଗଳ କାମନା ତା’ର ଭକ୍ତି ନୈବେଦ୍ୟର ସର୍ବ ପ୍ରଥମ ନିବେଦନ । ତା’ପିଲା ପେଟ ଖାଲି ହେଲେ ତା’ଛାତି ଫାଟି ପଡେ । ତା’ସନ୍ତାନ ତା’ପାଇଁ ଜଗତରେ ସବୁଠୁ ସୁନ୍ଦର । ତା’ଶରୀରରେ ଲାଗିଥିବା ଦାଣ୍ଡର ଧୂଳି ତା’ପଣତକାନୀର ଚନ୍ଦନ । ତା’ପିଲା ତା’କୋଳରେ ଥିଲେ ତା’ର ଆନନ୍ଦ ଅକଳନୀୟ ଆଉ ସଂସାରରେ ନିଜକୁ ମଣେ ସବୁଠାରୁ ଭାଗ୍ୟବତୀ ।

       ମାତ୍ର କେମିତି ଏ ସମୟ ରଙ୍ଗ ବଦଳେଇଲା କେଜାଣି? ମାତୃତ୍ୱର ପରିଭାଷା ଓ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଆଜି ସତେଯେମିତି ପରିବର୍ତ୍ତିତ । ବୈବାହୀକ ଜୀବନର ଶାରିରୀକ ଉନ୍ମାଦନାକୁ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ଭରପୁର ଉପଭୋଗ କରିସାରିବା ପରେ ହିଁ ଉଭୟ ସ୍ଥିର କରୁଛନ୍ତି ମାତୃତ୍ୱ ଓ ପିତୃତ୍ୱର ସମୟ । ଅନେକ ସ୍ଥଳେ ଏହା ସେମାନଙ୍କ ମନ ମୁତାବକ ସମ୍ଭବ ହେଉଥିବା ବେଳେ କେତେକଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାହା ବ୍ୟତିକ୍ରମରେ ପରିଣତ ହେଉଛି । ମାତୃତ୍ୱ ଲାଭର ଛଅମାସ ପରେ ପୁନଶ୍ଚ ନିଜ କର୍ମରେ ଯୋଗ ଦେବା ନାରୀକୁ କରୁଛି ବ୍ୟଥିତ । ତେଣେ ପିଲା ମା’ର କୋଳରୁ ବଞ୍ôଚତ ଘରେ ଧାଇର କୋଳ ବରଣ କରୁଛି ଅବା ଅନ୍ୟ କୋଳରେ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛି । ତିନି ବର୍ଷର ହେଲା ବେଳକୁ ପତି ପତ୍ନୀ ଦୁହେଁ ତାକୁ ନେଇ କେଉଁ ପ୍ଲେସ୍କୁଲରେ ଦାଖିଲା ଦେବା ଛଡା ତାଙ୍କ ପାଖରେ ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ । ଏମିତି ବି କେତେକ ସ୍ଥଳେ ନିଜ ଯୌବନର ସ୍ୟୈନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇ ମା’ଆଜି ନିଜ ଶିଶୁକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନରୁ ବଞ୍ôଚତ କରିବାରେ ପଛଉନି । ଶିଶୁଟିର ଶୈଶବର ସର୍ବାଙ୍ଗିନ ବିକାଶ ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଆଜିର ମା’ଭରପୁର ତାକୁ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ପରିବେଶର ସାନ୍ନିଧ୍ୟ ଦେବାରେ ପ୍ରୟାସ କରୁଛି । ଆଜିର ନାରୀ ଆଉ ମାତୃତ୍ୱର ସେ ଜନ୍ମ କଷଣକୁ ସହିବାକୁ ସେତେ ପସନ୍ଦ କରୁନାହିଁ । ଶିଶୁ ଜନ୍ମର ନିଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଦିନରେ ହିଁ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ସିଜରିଆନ୍ କରାଇ ସହଜରେ ଶିଶୁକୁ ଜନ୍ମ ଦେବାକୁ ଅନେକ ନାରୀ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିନେଉଛନ୍ତି । ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ନିଜର କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରର ପଦମର୍ଯ୍ୟାଦା, ନିଜର ଚାହିଦାକୁ ବଜାଇ ରଖିବା ପାଇଁ ଅବା ନିଜର ଆକର୍ଷଣରେ ଦାଗ ନଦେବା ପାଇଁ ଅର୍ଥ ବଳରେ ବିଜ୍ଞାନର ବିଭବକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି “ସରୋଗେଟ୍ ମଦର” ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନିଜ ମାତୃତ୍ୱକୁ ଜାହିର କରୁଛି । ମାତୃତ୍ୱର ସବୁ ସୀମା ଡେଇଁ କେତେକ ମା’ ନିଜ ସନ୍ତାନକୁ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ବିକିବାକୁ ମଧ୍ୟ ପଛାଉ ନାହାନ୍ତି ।

      କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ବେଳର କଥା ଥିଲା ନିଆରା । ବୋହୁ ହେବା ପରେ ସାଧାରଣତଃ ତା’ଜୀବନ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରର ପରିଧି ତା’ ପତିର ଘର ହିଁ ଥିଲା । ପତି ଆଶ୍ଳେଷର ଆସଙ୍ଗରେ ଏକ ଭଲ ବୋହୁର ମର୍ଯ୍ୟାଦାରେ ବଞ୍ôଚବା ପାଇଁ, ପତି ସହିତ ନିଜ ଶାଶୁ ଶଶୁରଙ୍କର ମନ ଭରି ସେବା ଓ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଆକାକ୍ଷାଂ ଥିଲା ମାତୃତ୍ୱର ସାନ୍ନିଧ୍ୟ । ଘରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ତା’ମାତୃତ୍ୱକୁ ଚାତକ ପରି ଚାହିଁ ବସୁଥିଲେ । କେଉଁଦିନ ତାଙ୍କ ଅଗଣାରେ ନୂଆ ସନ୍ତାନଟିଏ ଆସିବ ସମସ୍ତଙ୍କର ଥିଲା ଇଚ୍ଛା । ନାରୀଟି ମଧ୍ୟ ଅତି ଆବେଗପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଅପେକ୍ଷା କରିରହୁଥିଲା କେଉଁଦିନ ମଙ୍ଗଳମୟ ତା’କୋଳରେ ସନ୍ତାନଟିଏ ଦେବେ ଓ ତା’ନାରୀ ଜୀବନକୁ ସାର୍ଥକ କରିବେ । ମନେ ମନେ ଭାବି ବସୁଥିଲା ଯେଉଁଦିନ ତା’ପିଲାକୁ କୋଳରେ ଧରି ଅସୁମାରି ଗେଲ କରିବ । ତା’ ଅଝଟ ପଣିଆରେ ତା’ ମାତୃତ୍ୱକୁ ଜାହିର କରିବ । ବାଳୁତ ପଣିଆର ଚଗଲାମି ଘର ଅଗଣାକୁ ଚଳଚଞ୍ଚଳ କରିଦେବ । ଗୁଣ୍ଠୁଣି ହାତୀ ପରି ସେ ଚାଲୁଥିବ, ମୁଁ ତା’ପଛରେ ଗୋଡାଉଥିବି । ଘରର କେଉଁ ଅନ୍ଧିସନ୍ଧିରେ ଲୁଚିଥିବ ମୁଁ ତାକୁ ଖୋଜୁଥିବି । ଜିନିଷ ଭାଙ୍ଗୁଥିବ ମୁଁ ରାଗୁଥିବି । ସେ କାନ୍ଦୁଥିବ, ମୁଁ ତୁନଉ ଥିବି । ସେ ଧୂଳିମଳି ହେଉଥିବ ମୁଁ ପୋଛୁଥିବି । ଏହିପରି ଭାବନା ଛଡା ବୋହୁ ହେବା ପରେ ତା’ପାଖରେ ଆଉ ବିଶେଷ କିଛି ଚିନ୍ତା ନଥିଲା । ଯୌବନର ସ୍ୟୈନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ନିଜ ଶିଶୁକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନରୁ ବଞ୍ôଚତ କରିବା କଥା ତା’ସ୍ୱପ୍ନରେ ନଥିଲା । ଗଣ୍ଢାଗଣ୍ଢା ଛୁଆ ଜନ୍ମ କରି ଅଭାବ କଷଣରେ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ମା’ନିଜ ଛୁଆକୁ କେବେ ବିକିବାକୁ ଚାହୁଁ ନଥିଲା । ତୁଳନାତ୍ମକ ରାଇଜରେ ପ୍ରବେଶ କରି ଏଦୁଇ କଥା ଭାବିଲା ବେଳକୁ ଅଙ୍ଗଦବାବୁ ବୁଝି ପାରୁନଥିଲେ ଏଦୁହିଁଙ୍କ ଭିତରୁ କିଏ ଭଲ ସେବେଳ-ନା-ଆଜିର ଏବେଳ ।

*******